top of page

Jak ADHD wpływa na życie?

sty 5

6 min czytania

0

51


Ładunek emocjonalny i jak to jest gdy działasz mimo oporu


W Twojej codzienności bierzesz na siebie nie tylko konkretne działanie, spotkanie, fakty, reakcje.... Zabierasz na plecy także emocjonalny ładunek. I dźwigasz ten worek, który wydaje się coraz bardziej ciężki, bo nie wiesz jak z tymi emocjami sobie radzić. A worek na dodatek napełnia się coraz bardziej. Tak jak byś wchodził pod górę do schroniska w Tatrach. Wiesz, że na górze czeka na Ciebie ciepłe łóżko i pachnące pierogi z kapustą. Ale niesiesz tam ze sobą dodatkowy bagaż, zebrane po drodze kamienie. I im bliżej jesteś celu, tym więcej kamieni zabierasz ze sobą i dorzucasz do worka kolejny i kolejny. Czujesz jak przez worek kamienie wbijają się w kręgosłup, ręce drętwieją z wysiłku, ale idziesz...


I po co tak? Naucz się, co zrobić aby te kamienie zostawiać tam gdzie są. A jak zabierzesz jeden ze sobą, lub dwa, to tylko na chwilę, żeby zaraz je odłożyć i zostawić na ścieżce.


Naucz się zostawiać te kamienie!

Bo Twój system regulacji emocji działa inaczej.


Jak pisze Thomas E. Brown (2005), osoby z ADHD często przeżywają emocje w pełnym kolorze i bez filtra.


Jak chcesz przeczytać więcej o tym jak się objawia stres, wrażliwość i przeciążenie sensoryczne i co z tym zrobić, zajrzyj na wpis tutaj, ADHD jak się objawia.



Nadmiar emocji może prowadzić

do emocjonalnego zablokowania.

To znaczy, że samo myślenie o trudnej sytuacji

powoduje wewnętrzny opór.



Coaching ADHD. Masz ochotę coś zmienić? To znaczy, że już się zaczęło.

Masz ochotę coś zmienić? To znaczy, że już się zaczęło.

A wewnętrzny opór? ... mniej na niego oko!



"teraz" i "nie teraz" i jak ważna jest decyzja dzisiaj


Zjawisko, które znasz pewnie aż za dobrze: time blindness, czyli zaburzone poczucie czasu. A jak nie znasz, to zaraz poznasz ;)


To nie jest brak zegarka ani lenistwo. To neurobiologiczne zjawisko, w którym przeszłość i przyszłość są jak wyblakłe zdjęcia, a jedynym realnym momentem jest

„teraz” albo „nie teraz”.


Dlatego planowanie na przyszły tydzień jest dla Ciebie trochę jak science fiction. Dlatego zaczynasz za pięć dwunasta albo nie zaczynasz wcale. Bo trudno Ci się poruszać po osi czasu, której… nie czujesz.

 

Ale właśnie dlatego potrzebujesz decyzji, a nie idealnego planu. Mówisz "w likend zrobię" i dziwisz się że ta pomazana flamastrami ściana czeka na malowanie przez kilka miesięcy. Bo to nie zadziała. A co zadziała? Zadziała "decyduję i robię dzisiaj". Bo życie, niezależnie od Twojej gotowości, płynie dalej i nie czeka.


Coaching ADHD. Bo dobry czas nie przyjdzie sam, trzeba go sobie stworzyć,  tu, teraz, na tyle, na ile się da.

Więc może nie chodzi o to, abyś umiał zaplanować każdy krok. Może wystarczy dziś wejść po kostki, nie czekać, aż będzie ten właściwy moment. Bo dobry czas nie przyjdzie sam. Musisz go sobie stworzyć,  tu, teraz, na tyle, na ile się da.


Inny system nagradzania i jak ważne są małe kroki


Masz osłabioną zdolność opóźniania gratyfikacji! Co to w ogóle oznacza? Ano to, że projekty o odroczonych efektach motywują Cię znacznie słabiej niż działania dające natychmiastową nagrodę. Ok, nadal trochę za bardzo to skomplikowane.. pozwól że wyjaśnię.


Osoby z ADHD inaczej przetwarzają dopaminę. Dopamina to neuroprzekaźnik odpowiedzialny za motywację i uczucie przyjemności. Co to oznacza? To, że mózg nie widzi korzyści w przyszłości... kiedyś tam... jak już zrobię... One nie są dla Ciebie wystarczająco atrakcyjne. Nie dadzą Ci wystarczającego powera aby się zmobilizować. To nie świadczy o braku Twojej pasji. Po prostu masz inny system nagradzania. Jak masz zebrać się w 5 minut, żeby wyjść do kina na Aquamana w Blu-Ray 3D, jesteś gotowy w 3 ;)


To, co dalekie i abstrakcyjne, rzadko zapala Twój dopaminowy silnik.

Ale to, co bliskie, konkretne i dostępne, tu i teraz, może zadziałać jak zapalnik.

Dlatego tak ważne są dla Ciebie małe kroki i decyzja teraz.


ADHD nie oznacza braku motywacji. Oznacza, że motywacja musi mieć smak. Jak syrop malinowy Babci, najlepiej intensywny, głęboki i słodki.


A tego smaku dostarczają właśnie małe, konkretne działania. Każdy krok i to, że możesz, Twój mózg zapisuje jako pozytywną informację zwrotną.


Coaching ADHD. I to ten mały krok a nie odległy sukces, będzie kolejną iskrą do działania.
I to ten mały krok a nie odległy sukces, będzie Twoją kolejną iskrą do działania.

Perfekcjonizm i jak ważne jest aby zacząć tu, gdzie stoisz


Wbrew powszechnym plotkom, pewnie zmagasz się z paraliżującym perfekcjonizmem. Długie lata funkcjonowania w trybie "znowu coś zawaliłem" prowadzą do znanych Ci myśli, że lepiej nie zaczynać. A dokładnie? ...jeśli nie zrobię czegoś idealnie, to lepiej nie zrobić wcale. To typowy mechanizm obronny. To jak zimny wiatr, który zawiewa nagle z za rogu budynku. Masz ochotę coś zacząć, odważyć się. I wtedy dostajesz plaskacza lodowatym chłodem, który przechodzi jak prąd przez Twoje ciało. Każdy włos staje na baczność i bije na alarm. Bije na alarm, bo lepiej nie zaczynać, niż zmierzyć się z kolejną porażką.


Zacznij tu, gdzie stoisz, z drżącą ręką, z niedokończoną listą. Z sercem, które wciąż się waha. Bo każdy czas, który masz, to dobry czas, żeby dać sobie szansę.

Nie ten idealny ale Twój.



Coaching ADHD. Świat na Ciebie nie zaczeka!

Świat na Ciebie nie zaczeka!


Inna architektura działania to jak inny system operacyjny. Zrozum i zaakceptuj swoją dynamikę.


Im bardziej próbujesz być jak wszyscy, tym większy opór.


ADHD to nie wada , to inna architektura działania. Może nadszedł czas abyś przestał się karać za to, co trudne, i zaczął szukać własnych ścieżek.


W świecie stworzonym z myślą o neurotypowych standardach, punktualności, linearności myślenia, kontroli nad czasem, codziennie doświadczasz frustracji.


Trudność to nie świadectwo lenistwa czy braku, tylko sygnał, że narzędzia, z których próbujesz korzystać i świat w którym funkcjonujesz,

nie jest dostosowany do Twojego systemu operacyjnego.


Alternatywa to zupełnie inna droga. Jaka? Droga eksperymentowania, słuchania własnych potrzeb, świadomości swoich predyspozycji i budowania środowiska, w którym możesz funkcjonować po swojemu.


Bo celem nie jest bycie idealnym człowiekiem według cudzej instrukcji obsługi. Celem jest dotarcie tam, gdzie chcesz, własną, czasem krętą, ale Twoją drogą.


A jednak… stoisz na poboczu z parasolem rozsądku nad głową, z kalendarzem w dłoni i otwartymi zakładkami w przeglądarce. Głowa pełna pomysłów a ciało zablokowane. Czekasz tak długo, że projekty żółkną w notatkach, a życie toczy się dalej, bez Twojego udziału.


Więc powiem to szczerze, ale łagodnie:


Życie nie czeka na idealny moment, na pełną dopaminę, na zero lęku i 100% skupienia.

Ono nie zatrzyma się tylko dlatego, że Twój mózg mówi, jeszcze nie teraz.


Ciągle odkładasz ważne zadania, projekty i marzenia. Brzmi znajomo? To nie kwestia złej organizacji czy lenistwa. To neurobiologia, która działa inaczej. Chcesz poznać jak działa Twoja głowa?


Jak to jest, że masz tak ekscytujące plany a jednak nie możesz doprowadzić ich do końca? I co można z tym zrobić?


Zaczynaj z sercem,

które wciąż się waha.

Nie da się przeżyć życia na sucho,

jeśli boisz się zamoczyć nogi,

zostaniesz na brzegu.


Coaching ADHD. Nie da się przeżyć go na sucho, tylko w myślach i notatkach. Jeśli boisz się zamoczyć nogi zostaniesz na brzegu.

A brzeg to nie miejsce, z którego się patrzy, jak życie płynie obok.


Więc rzucam ci wyzwanie


Rozpocznij dziś jedną rzecz, którą od miesięcy (albo lat) chowasz na później. Nie jutro ale dziś. Wyślij ten mail. Napisz pierwszy akapit. Otwórz folder.  Zrób wstępny plan. Opisz swoją wizję. Zacznij.


Nie musi być dobrze i nie musi być odważnie, wystarczy, że będzie prawdziwie. Bo to nie dla kogoś i nie tak jak trzeba, tylko dla siebie.  Bo nie chodzi o to, żeby było perfekcyjnie ale o to, żeby to w ogóle było.


Bo nic nie zmieni się, dopóki Ty się nie ruszysz, a to jak zawsze zależy od Ciebie.

I wiesz co? To jest dobra wiadomość!


Działaj mimo oporu. Bo prawdziwy ruch zaczyna się tam, gdzie kończy się strefa komfortu i tam, gdzie wiatr w końcu zaczyna poruszać twoje skrzydła. Nie pytaj świata o zgodę. Nie pytaj strachu o opinię. Tak, strach pójdzie z Tobą. Pod tą górę do schroniska w Tatrach. Ale wiesz co? Może zamiast się chować, lepiej wziąć głęboki oddech i wejść w to świadomie?


A granice, które masz, często są tylko kreskami w głowie i tak naprawdę wystarczy kolejny krok. Pierwszy krok, jedna odważna rzecz zrobiona pomimo, jedna decyzja, jeden pomysł, jedna mała rzecz.


Zaczynanie to akt odwagi, a Ty nie potrzebujesz pozwolenia. Potrzebujesz działania. I nie musisz być ekspertem. Masz ochotę coś stworzyć? To wystarczy!


Coaching ADHD. Świat się nie zatrzyma tylko dlatego, że twój umysł mówi: to jeszcze nie ten moment.

Świat się nie zatrzyma tylko dlatego, że twój umysł mówi: to jeszcze nie ten moment. Życie płynie dalej, z Tobą lub bez Ciebie.




Bibliografia:

R A Barkley. (1997). Zaburzenia koncentracji uwagi/nadpobudliwość, samoregulacja i czas: w kierunku bardziej kompleksowej teorii.


R A Barkley. Funkcje wykonawcze: czym są, jak działają i dlaczego ewoluowały.


Radek Ptacek. (2019). Implikacje postrzegania czasu w zespole nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD): przegląd.


Volkow, N. D. i in. (2011). Deficyt motywacji w ADHD jest związany z dysfunkcją dopaminergicznego układu nagrody.



Przeczytaj więcej:

ADHD co to znaczy


ADHD jak sobie radzić


ADHD jak się objawia




bottom of page